ANABİLİM ve KÜLTÜR

Rus sürücü Türklerle dolu treni batırdı. Alexandropol (Gümri) işgalinin bilinmeyen sayfaları.

Sputnik Armenia ajansı “Kültür Başkenti” dizisinde Gümri’nin tarihi ve kültürel yapılarının yanı sıra, aynı zamanda kentin insanlarının kaderleri ve tarihi gerçekleri ile ilgili bölümler sunuyor:

15 Mayıs 1918’de Türk birlikleri Alexandropol’ü (Gümri) işgal ederek  ilerlemeye geçti. O günlerde, Türklerin kılıcının kurbanları sadece Ermeniler değildi, Türklerin Alexandropol’deki saldırısında birçok Rus ta öldü. Bazıları Türklere karşı kendi yollarıyla savaştı.

Tiflis’te  yayınlanan ‘Mshak’ Ermeni gazetesi, Alexandropol’da yaşayan Rus tren sürücüsü Vinagradov’un hikayesini ayrıntılı olarak sundu. O, Türk vahşetini görünce Türk askerlerini  Masis’teki istasyona götürmeyi reddetti.


Tiflis’te yayınlanan Mshak gazetesinden alıntı (1918)

‘Mshak’ta şunlar anlatılır: “Rus sürücü Vinagradov, arkadaşlarına Türklerin trenle taşınmasına izin vermeyeceğini ve bunu yapmak zorunda kalırsa trenin battıracağını söyledi. Büyük olasılıkla tam böyle de oldu, çünkü Türk askerlerini Alexandropol’den Masis’e taşıyan tren kaza oldu. Arakasından gelen ikinci tren, ilk devrilmiş trene çarparak devrildi. Rus sürücü Vinagradov öldü.”

Sadece Vinagradov’un soyadı biliniyor, adı hiçbir yerde belirtilmiyor, yaptığı hakkında başka yayın yok. Türk askerleri taşıyan iki trenin kazasında kaç kişinin öleceğini ya da yaralanacağını hayal etmek zor değil. Onlar Alexandropol’den Masis istasyonuna ilerleyerek işgal etmeye istediklerini hatırlayalım.

15 Mayıs’ta Alexandropol’ü ele geçirdikten sonra bir Türk askeri birimi Gharakilisa’ya (şimdi Vanadzor) baskın düzenledi. Yagub Şik Paşa’nın önderlik ettiği 36. Bölümü ise Ararat Vadisi’ne girdi ve Sardarapat yönünde Yerevan’ı istila etmek için yürüdü.

1920 yılı 2-3 Aralık gecesi, Ermenistan ile Türkiye arasında iki ülke arasındaki sınırları belirlediği Alexandropol Barış Antlaşması imzalandı.


Alexandropol Barış Antlaşması
Daha fazlasını göster
Back to top button