44 günlük Artsakh savaşının ardından Azerbaycan, Batı’ya Türkiye’ye veya Rusya’ya bağımlı olmadığını göstererek yeni bir jeopolitik oyunda olumlu bir pozisyon almaya çalışıyor. Ukrayna ve Azerbaycan Cumhurbaşkanlarının 14 Ocak 2012’de Kiev’de yaptığı görüşmenin perde arkasında, aslında Bakü’nün Rusya’ya karşı çıkışı var. Konu ile ilgili siyaset bilimci Stepan Danielyan, Radiolur’a konuştu.
Danielyan, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve hibrit savaşlara karşı ortak mücadelesine desteğini bir kez daha ilan eden Azerbaycan’ın, Rusya’ya Azerbaycan’ın olası NATO üyeliği konusunda gizli bir mesaj gönderdiğini düşünüyor.
“Türkiye-Azerbaycan ikilisi yine Rusya’ya karşı dolaylı pazarlıkta. Bu kez buluşma yeri Kiev’di. Rusya-Batı gergin ilişkileri bağlamında, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev alelacele Ukrayna’ya giderek Cumhurbaşkanı Zelensky ile uluslararası kabul görmüş sınırlar içinde birbirlerinin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü desteklediklerini ilan eden Ukrayna-Azerbaycan ortak bildirgesine imza attı.” diye kaydetti.
Siyaset bilimci Stepan Danielyan’a göre, yine Kırım’ın Ukrayna toprağı olarak tanınmasından bahseden Bakü, aslında bölgede planlanan politikanın olası bir başarısızlığından korktuğunu gösteriyor. Aliyev’in birkaç gün önce KGAÖ’ye, yapının Ermenistan ve Azerbaycan’ın içişlerine müdahalesinin ciddi sonuçlar doğurabileceği şeklindeki bariz tehditkar retoriğinin nedeni budur.
Danielyan “Ukrayna ve Azerbaycan’ın aynı toprak bütünlüğü sorununa sahip olduğunu anlamalıyız. Rusya-Ukrayna ilişkileri her geçen gün gerginleşiyor: Aliyev’in bu gergin dönemdeki gösteri ziyareti (demarş) Rusya’ya yönelik bir çıkış.
Bu arada Rusya, Batı ile bir ültimatom dilinde konuşmaya devam ediyor, Rusya-Çin askeri koalisyonu olasılığını ima ediyor ve İran ile askeri işbirliğini derinleştiriyor. Aliyev’in endişeleri burada ortaya çıkıyor.” dile getirdi.
“Azerbaycan zamanın kısa olduğunu, durumun değişebileceğini düşünüyor, bu yüzden sınır gerilimlerini artırarak durumdan en iyi şekilde yararlanmaya çalışıyor. Azerbaycan, Batı’nın dayattığı Ermenistan-Türkiye ilişkilerinden endişe duymaktadır. Türkiye her ne kadar Azerbaycan’ın çıkarlarına aykırı adım atmayacağını açıklasa da Bakü bölgedeki politikasının başarısızlığa uğramasından hala büyük endişe ve korku duyulmaktadır. Türkiye de bazı sorunlarla karşı karşıya, bu yüzden Ermenistan-Türkiye ilişkileri üzerinden Batı’dan olumlu bir yanıt almaya çalışıyor.” dedi.
Aliyev’in Kırım’a ilişkin açıklamaları, Ukrayna-Rusya ihtilafının geriliminde yeni bir sayfa açıyor. Türkiye ve Azerbaycan, Ukrayna ile bağlarını derinleştirerek ortak Batı’nın, NATO’nun olumlu tutumunu kazanmaya çalışacak ve AGİT Minsk Grubu’nun gelecek faaliyetlerini durdurma sürecini sürdürecektir. Rusya ile karşı karşıya gelecek olan Azerbaycan, ciddi adımlar bile atabilir. Bunun “Kırmızı çizgisi, Azerbaycan’ın olası NATO üyeliği başvurusu olabilir.” belirtti.
Siyaset bilimci “Azerbaycan’ın doğrudan bir çatışmaya gireceğini düşünmüyorum ama Rusya’ya şantaj yapmaya çalışıyor. Türkiye, çıkarlarına dayalı olarak, ABD ile ilişkileri biraz gerginleştirerek Rusya ile oynayabilir. Azerbaycan Türkiye’ye mi yoksa Rusya’ya mı yöneliyor? Azerbaycan Rusya ile ilişkileri daha da karmaşık hale getirebilir ve NATO’ya katılma arzusunu duyurabilir. “ ifadelerini kullandı.
