“3+3” Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerini görüşmek için uygun bir platform değil
Bölgede “3+3” formatına ilişkin görüşmeler giderek yoğunlaşıyor.
Geçenlerde Azerbaycan Cumhurbaşkanı platform hakkında konuştu, Azerbaycan ve Rusya Federasyonu dışişleri bakanları önceki gün yaptıkları telefon görüşmesinde konuyu güncellediler.
Daha önce Erivan, Tahran’dan bu platforma katılma daveti almıştı.
Bu platformun karmaşık bölgesel sorunların çözümüne yönelik ne ölçüde bir fırsat haline gelebileceği konusunda uzmanların ciddi çekinceleri var.
Erivan, Tahran’dan “3+3” formatında toplantı daveti aldı.
Benzer bir davet Azerbaycan ve Gürcistan’a da gönderildi.
Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vahan Kostanyan gazetecilere verdiği brifingde Erivan’ın henüz yanıt vermediğini, konunun görüşüldüğünü bildirdi.
Uzmanlar, Bakü’nün de bu aşamada aktif olarak “3+3” formatından bahsettiğini belirtiyor.
Aliyev daha önce Gürcistan’da üçlü toplantı olasılığından da bahsetmişti.
Bölgesel konularda uzman Armen Petrosyan, Aliyev’in bilinçli olarak farklı platformları karıştırmaya yönelik adımlar attığını belirtiyor.
“Aliyev yeniden kafa karışıklığı yaratmaya, müzakereleri sürdürmemek için zemin oluşturmaya ve yeni statükoyu düzeltme konusunda herhangi bir taahhütte bulunmamaya çalışıyor.”
Formatlardaki sürekli değişimin, Bakü’nün barış sürecini tamamlamak istemediğine dair şüpheler uyandırdığını söyleyen Dışişleri Bakan Yardımcısı Kostanyan, Bakü’nün barış anlaşmasını kasıtlı olarak geciktirdiğinden ve Tiflis’te üçlü toplantı yapılması ihtimalinden de bahsetti.
“Formatların sürekli değişmesi ciddi şüphelere yol açıyor.
Bakü barış sürecini tamamlamakla ilgileniyor mu, yoksa sadece bir formattan diğerine geçerek somut anlaşmalara varmaktan mı kaçınmaya çalışıyor?
Platform kendi başına bir amaç olamaz.
İlişkileri düzenleyebilmemiz, çözüm sonrasında varılan ve yazılı olarak tespit edilen anlaşmalara uyulması ve ortakların, Azerbaycan tarafının bunları ihlal etmeyeceğini garanti etmesi bizim için önemli.”
Tahran’ın davetine göre toplantının dışişleri bakanları düzeyinde “3+3” formatında yapılması planlanıyor.
Dün Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
“3+3” bölgesel danışma platformu gözden geçirildi.
Bunun ne anlama geldiğine ilişkin mesajda ayrıntıya yer verilmemektedir.
Bölge uzmanı Armen Petrosyan’a göre, Karabağ’ın Ermenilerden arındırılmasından sonra Bakü, hâlihazırda oluşturulmuş formatlarda müzakerelerden kaçınıyor ve yeni formatlar hakkında konuşuyor, çünkü özellikle Batı platformlarında yükümlülükler üstlenmiş durumda.
“Aliyev’in batılı platformlardan biri olan Granada’da, Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinin düzenlenmesi sürecinde yeni bir statüko oluşturacak yeni bir belgeyi imzalama yükümlülüğü vardı.
Böyle yapılsaydı, 9 Kasım açıklaması fiilen iptal edilmiş olacaktı ve aslında ilerideki çözüm süreci zaten gerçekleşmiş olacaktı, ya da bu yeni belge buna temel teşkil edecekti.”
Ermenistan Ulusal Meclisi Dış İlişkiler Daimi Komitesi Başkanı Sargis Khandanyan, “3+3” formatının Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi için bir platform olmadığına inanıyor.
Ona göre bölgesel meselelerin görüşülmesi uygundur, ancak bölgesel meseleler sadece Ermenistan-Azerbaycan ilişkileri kapsamında değildir.
“Bu açıdan, bölgesel konuların görüşülmesi açısından 3+3 formatına karşı çıkılmamalı.
Brüksel’de, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi konusunda AB’nin arabuluculuğu var ve “3+3” formatında ise geniş bölgesel gündemi ilgilendiren konuları görüşebiliyoruz.
Bana göre barış anlaşması yapılması veya Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi açısından bir arabuluculuk platformu değildir.
Burada bölgedeki 6 ülke, karşılıklı çıkarları ilgilendiren çeşitli konuları görüşebilir.”
Sargis Khandanyan, Tahran’daki “3+3” formatındaki toplantının gündeminden haberdar olmasa da, toplantının kendi belirttiği mantıkla ilerlemesi gerektiğini varsayıyor.
Ermenistan Ulusal Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı’na göre, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi konusunda Ermenistan, Brüksel formatının işlemeye devam etmesi ve sonuçta etkili olmasıyla ilgileniyor.
