Gürcü şirketi APM Terminals Poti, Fransız “Bastion” saldırı zırhlı araçlarının Gürcistan topraklarından Ermenistan’a geçişini doğruladı. Bundan önce Azerbaycan medyası, Ermenistan’a yönelik Fransız zırhlı araçlarının 12 Kasım’da Poti’ye ulaştığını bildirmişti. Bu durum Bakü’nün öfkesine neden oldu. Ermenistan Savunma Bakanlığı bu zırhlı araçların Ermenistan’a geleceğini ne yalanladı ne de doğruladı. Ermeni-Fransız askeri anlaşması gösterişli bir şekilde imzalandığında, uzmanlar Fransız silahlarının Ermenistan’a hangi yoldan ulaşması gerektiği konusunda şaşkına dönmüştü.
Gürcistan’ın Poti limanını işleten şirket, “Azatutyun” gazetesinin Gürcistan servisinin talebi üzerine, Fransız “Bastion” zırhlı araçlarının Ermenistan’a geçişini doğrulayan bir yazılı açıklama yayınladı. Şirketin açıklaması şöyle:
“Bu özel vakada kargonun AB ülkesi Fransa’dan geldiğini ve yaptırım uygulanmayan Ermenistan’a gönderildiğini vurgulamak istiyoruz. Aynı zamanda, Gürcistan hükümetinin net yönergelerinin ve uluslararası düzenleyici kurumların getirdiği kısıtlamaların yokluğunda, APM Terminals Poti çok amaçlı limanının, yaptırımlara tabi olmayan kargoları kabul etmeyi makul olmayan bir şekilde reddetme fırsatı yoktur.”
Azerbaycan bu bilgiyi ağır karşılandı. “Gürcistan, Azerbaycan’ı sırtından bıçakladı. Ne fazla ne de az”, Azerbaycan web sitelerinden biri tarafından yapılan duyuru, diğer birçok Azerbaycan medyasında da aynı üslupla tekrarlandı.
Daha önce Fransız “Bastion” zırhlı araçları henüz Gürcistan Poti limanına ulaşmamışken, Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Fransa’nın Ermenistan’a zırhlı araç göndermesini kınamıştı.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, “Söz konusu askeri teçhizatın tedariki, Ermenistan’ın askeri potansiyelinin güçlenmesine ve bölgedeki yıkıcı faaliyetlere katkı sağlamaktadır.” ileri sürmüştü.
Bakü, Fransa’yı neden Ermeni cephaneliğine ekleme yaparak “Ermenistan’ın yıkıcı faaliyetlerine katkıda bulunduğunu” söyleyerek suçluyor? Bu, sözde “yıkıcı faaliyetleri önleme” bahanesiyle Azerbaycan’dan gelen bir savaş tehdidi midir? Uzmanlar, Bakü’den her gün tehditler duyduğumuzu ve iki düzine zırhlı araç satın almamıza gerek olmadığını, ardından yeni bir tehdidin yayınlandığını belirtiyor. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Bakü’nün bu açıklamasına şu ana kadar yanıt vermedi.
Ermenistan’ın silahlı kuvvetlerinin kapasitesindeki her türlü artışı Azerbaycan’ın zoruna gidiyor ancak bunun yerine Aliyev, ülkesinin silahlı kuvvetlerinin ve kendi askeri endüstrisinin başarıları hakkında düzenli olarak gurur verici açıklamalar yapıyor ve bu alanda 20’den fazla ülkeyle işbirliği içinde olduklarını vurguluyor. Askeri uzman Mher Hakobyan, bunun Türk çifte standartlarının klasik bir yansıması olduğunu belirtiyor.
“Son savaşımızın trajik sonunun ardından bile, sadece kendilerini büyük bir ivmeyle silahlandırmaya devam etmekle kalmıyor, aynı zamanda bunu duyurmaya devam ediyorlar, aynı zamanda bu hafif zırhlı araçlardan sadece 20 adet gibi küçük bir askeri başarıyı bile duyuruyorlar. Azerbaycan’da histerik bir duygu bir açıklama şeklinde yansıyor”.
“Radiolur” programına konuşan Mher Hakobyan, Azerbaycan’ın mücadelesinin sadece “Bastion” askeri zırhlı araçlarına karşı olmadığı görüşünü de dile getirdi.
“En azından ses çıkarıyorlar yani profilaktik amaçlı ama aynı zamanda Batı’nın bir anda Ermenistan Cumhuriyeti’ni öne çıkarmasından da içten içe korkuyorlar ve Aliyev daha Rusya’ya yönelmiş gibi göründüğünde, ciddi anlamda Ermenistan’ı silahlandırmaya başlayacak.” şeklinde konuştu.
MSB Savunma Bakanlığı “Bastions” ile ilgili haberleri ne yalanlıyor ne de doğruluyor. Savunma Bakanlığı Sözcüsü Aram Torosyan, “Ermenistan ile Fransa arasında savunma alanında işbirliğine ilişkin resmi yazılı açıklama ve duyurular dışında şu anda herhangi bir ek bilgi açıklayamıyoruz” dedi.
Ayrıca şunu da belirtelim ki, Ermeni-Fransız askeri anlaşmalarına ilişkin resmi ve gayri resmi haberlere rağmen, kamuoyu yoklamalarına göre Ermeniler, Fransa’yı Ermenistan’ın en güvenilir askeri-siyasi ortağı olarak görüyor. Anketlere göre Ermenilerin yüzde 41’inden fazlası Fransa’dan yardım bekliyor. Ankete katılanların yalnızca yüzde 14,4’ünün Rusya’dan askeri-politik beklentileri var.
Ancak bazı uzmanlar Fransa’nın Rusya’nın yerini alması ihtimalinin düşük olduğuna inanıyor. Fransa silah satabilir, teslim edebilir ama 311 kilometrelik Ermenistan-Türkiye sınırı meselesi açık kalacak. Uluslararası uzman Artur Khachikyan, elbette bu sorunun yalnızca askeri teçhizatla çözülemeyeceğini, bir müttefike ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. Ancak ona göre Fransa’nın Ermenistan’da askeri varlığa sahip olmak gibi bir arzusu yok, çünkü hiçbir çıkarı yok, üstelik Batı bloğunun önemli bir oyuncusu olan Kuzey Atlantik İttifakı’nın çıkarı Rusya’nın bu bölgeyi terk etmesi.
“Onların kötü insanlar olduğunu ya da bunun kötü bir şey olduğunu söylemiyorum ama abartmaya gerek yok. Bir ülkenin bir bölgede hayati çıkarları yoksa er ya da geç geri çekilir ve siz de düşmanınızla baş başa kalırsınız. Fransa’nın Kilikya’yı terk ettiği 1920 yılında olduğu gibi, Ermeniler ikinci kez soykırıma uğradı. Ancak Fransa, Suriye ve Lübnan’ı hayati çıkarlarının alanı olarak gördüğü için oradan çekilmedi. İngiltere Kafkasya’dan çekildi, bizi Türkiye’ye karşı kışkırttı, kaybettik ama Irak’tan çekilmedi çünkü orada petrol vardı.
Dolayısıyla Khaçikyan’a göre eğer dostunuz er ya da geç geri çekilecekse, burada hayati çıkarları olan müttefikleri seçerken bunu da hesaba katmalısınız.
