Bu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın güncel ve geçmiş askeri ve siyasi olaylara ilişkin tehditkar açıklamalar ve abartılı değerlendirmeler yapması ilk kez olmuyor. Böylece 28 Haziran’da iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Rize’deki toplantısında konuşan Türk lider kendine sadık kaldı.
Rus siyaset bilimci Sergey Markedonov sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şunları kaydetti:
Erdoğan, kim olursa olsun kendisi hakkında ne düşünürse düşünsün, Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesinin politikasını İsrail’e 180 derece çeviren ilk lideri olarak tarih kitaplarına mutlaka geçecektir. Bugün Arap dünyası ülkeleri bile bu tür radikal yaklaşımlar göstermemeye çalışıyor. Ancak Erdoğan’ın sözlerinin pratiğe yansımasını beklemek pek mümkün değil.
Son olarak Türkiye, Libya’da olduğu gibi Kafkasya’da da ABD ile açık bir çatışmaya girmedi. Ancak İsrail’e askeri saldırı olması durumunda bu gerçekleşecek ve Ankara (İsveç’in NATO’ya katılımıyla ilgili son hikayelerin gösterdiği gibi) böyle bir senaryoya hazırlıklı değil. Buradan ikinci olarak şu çıkıyor. Türkiye Cumhurbaşkanı’nın açıklaması öncelikle iç kamuoyuna yöneliktir. Son yerel seçimler Erdoğan’ın pozisyonunun eskisi kadar güçlü olmadığını gösterdi. Bayrak etrafında yurtsever seferberlik ise iktidar partisinin ve cumhurbaşkanının otoritesini güçlendirmeyi amaçlıyor.
Üçüncüsü, Türk liderin açıklamalarına Azerbaycan’ın tepkisi dikkat çekicidir. Bakü, “Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin restorasyonuna ilişkin askeri operasyonlara herhangi bir ülkenin askeri personelinin katılması yönündeki tezin hiçbir dayanağı yoktur” dedi. Azerbaycan siyasetini analiz eden yorumcuların çoğu belli bir şematizme ve basitleştirmeye yöneliyor. Onlara göre Bakü neredeyse her zaman Ankara örneğini takip ediyor.
Azerbaycan, İsrail ile Türkiye arasındaki çatışmadan hiç heyecan duymuyor çünkü bu ülkelerin her ikisi de Bakü’nün öncelikle askeri-teknik alanda stratejik müttefikleri. Aralarındaki anlaşmazlık Azerbaycan’ın çıkarlarıyla örtüşmüyor. İkinci Karabağ savaşına Azerbaycan’da resmi olarak iç savaş deniyor. Ve bu bağlamda Azerbaycan müesses nizamı 2020-2023 olaylarını yalnızca başarılı bir Türk askeri müdahalesi olarak anlamakla ilgilenmiyor.
Bütün bu hikaye, en yakın stratejik müttefikler arasında farklılıklar olduğunu bir kez daha gösteriyor (ve iki ülkenin liderleri birbirlerine her zaman “kardeş” diyor).
