ABD, Rusya’ya askeri ihracatın sonuçları konusunda Türkiye’yi uyardı
Financial Times’ın yazdığına göre, Washington, Moskova’nın askeri üretimi için hayati önem taşıyan ABD bağlantılı askeri teçhizatı Rusya’ya ihraç etmeyi bırakmaması durumunda bunun “sonuçları” olacağı konusunda Türkiye’yi uyardı.
ABD’nin, hassas teknolojiyi Amerika’nın rakiplerinden uzak tutma çabalarına liderlik eden Ticaret Bakan Yardımcısı Matthew Axelrod, yasa dışı ticareti durdurma çabaları kapsamında geçtiğimiz günlerde Ankara ve İstanbul’da Türk yetkililerle bir araya geldi.
Üst düzey bir Ticaret Bakanlığı yetkilisine göre mesajı, Türkiye’nin, Moskova’nın Ukrayna’daki savaşının anahtarı olan Amerikan yapımı çipler ve diğer parçaların ticaretini engellemek için daha fazlasını yapması gerektiği yönündeydi.
“Amerikan teknolojisinin Rusya’ya yasa dışı akışını durdurmak için Türkiye’ye ihtiyacımız var.
Axelrod, Financial Times’a verdiği demeçte, Türk yetkililerin ve sanayinin hızlı çalışmasını görmemiz gerekiyor, aksi takdirde ihracat kontrollerimizden kaçınanlara yaptırım uygulamaktan başka seçeneğimiz kalmayacak”,- dedi.
ABD, AB ve diğer Batılı ortaklar, 2022’de Ukrayna’nın geniş çaplı işgalinden bu yana Rusya’ya karşı geniş kapsamlı yaptırımlar uyguladı, ancak Türkiye, savaşın başlamasından bu yana kısıtlamalardan kaçındı ve Rusya ile ticareti artırdı.
ABD, özellikle Türkiye’nin, işlemciler ve bellek çipleri de dâhil olmak üzere, Batı yapımı elektroniklerin, ihracat kontrollerini ihlal ederek, Rus füzelerine ve insansız hava araçlarına yöneldiği önemli bir merkez haline gelmesinden endişe duyuyor.
Ticaret Bakanlığı yetkilisine göre Türkiye, Çin’den sonra Rusya’ya yönelik ABD menşeli öncelikli malların ikinci büyük kaynağı konumunda.
Axelrod, Türk hükümetine ticaretin “acil bir konu” olduğunu söyledi ve Ankara’ya “ABD kontrolündeki malların Rusya’ya transferini yasaklama ve uygulama” çağrısında bulundu.
Moskova’nın, Amerika’nın parçalarına erişim sağlamak için “Türkiye’nin ticaret politikasını manipüle etmeye çalıştığını” da sözlerine ekledi.
Ticaret Bakanlığı, bu ihracatlarla ilgili “listesine” şimdiden 18 Türk firmasını ekledi.
Maliye Bakanlığı da birçok Türk şirketine özel yaptırımlar uyguladı.
Türkiye Ticaret Bakanlığı, ABD’nin suçlamalarına ilişkin medyaya yorum yapmayı reddetti.
Yayına göre, savaşın başlangıcından bu yana Azerbaycan ve Kazakistan gibi şüpheli aracılar üzerinden Türkiye’den Rusya’ya askeri mal ihracatı arttı.
Bu yılın ilk altı ayında 85 milyon dolar olarak gerçekleşen bu rakam, 2022 yılının aynı dönemindeki 27 milyon doların oldukça üzerinde.
FT’nin Türk gümrük verilerine dayanarak yaptığı hesaplamalar da bunu kanıtlıyor.
Bu akışların önemli bir kısmının, ortadan kaybolan ve hiçbir zaman hedef pazarlara ulaşmayan mallara ilişkin “hayalet ticaretin” bir parçası olabileceği belirtiliyor.
Türkiye’nin Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’a hassas mal ihracatındaki önemli artışı, bu ülkelere bu tür malların ithalatında bir artışa yol açmadı.
Ancak Türkiye’nin askeri ihracatı 2023’teki zirve noktasına göre biraz düşmüş görünüyor.
ABD Maliye Bakanlığı bu düşüşü Başkan Joe Biden’ın yönetiminin yürütme emrine bağladı. Ticaret Bakanlığı yetkilisine göre bu sert tutum, Rusya’nın Türkiye’den Amerikan menşeli mal ithal etmek için ödemek zorunda olduğu maliyetleri de önemli ölçüde artırdı.
“Son zamanlarda bazı ilerlemeler kaydedildi ancak bu yeterli değil, çünkü hala çok yüksek”,- dedi yetkili.
