İletişim engellerinin kaldırılması barış anlaşmasından çıkartılıyor
Bakü ve Erivan, iletişim engelleri konusunun barış anlaşması belgesine ilişkin müzakerelerden kaldırılması konusunda anlaştılar.
İletişimin karşılıklı anlaşma yoluyla yeniden açılmasına ilişkin barış anlaşmasındaki maddenin geri çekilmesi ve konunun daha sonraki bir aşamaya taşınması, Bakü’nün “koridor” konusunu kendi yaklaşımından ziyade, Erivan’ın yaklaşımıyla görüşmeyi kabul ettiği anlamına mı geliyor?
Başka bir deyişle, Erivan’ın önerilen “Barış Kavşağı” programında yansıttığı gibi egemenlik, yargı yetkisi, karşılıklılık ve eşitliğe dayalı bir yol mu olacak?
Uzman çevreler, Azerbaycan’ın davranışlarında bir şeylerin değiştiğini ve ülkenin artık bir an önce barış belgesi imzalamak istediğini düşünüyor.
Uluslararası siyaset uzmanı, akademisyen Grigor Balasanyan, Bakü’nün yaklaşımını belirli faktörlerden dolayı “atla hamle” yapma girişimi olarak değerlendiriyor.
“Bir yandan hem Shoigu’nun son Bakü ziyareti, hem de İran’ın etrafındaki durum, Azerbaycan’ın Zengezur Koridoru’nun açılması konusunda ısrar etmesine izin vermiyor ve bunu Bakü’de çok iyi anlıyorlar.
Öte yandan Bakü, hem Batı’nın önünde yüzünü kurtarmak, hem de gelecekte Ermenistan’ı gerçeklerle yüzleştirmek için farklı bir taktik seçti.
İletişim kanalları meselesini ve diğer konuları barış anlaşmasına sokmamak ve şu anda, ancak bir tür belge imzalamak.
Bu süreci hızlı bir şekilde, kendileri için uygun şartlarda tamamlamak isteyen Aliyev ve hamilerinin, acilen bir tür belge imzalamaları gerekiyor, böylece nihayet kendi arabuluculuklarıyla Ermenistan ve Azerbaycan arasında bir barış anlaşması imzalandığını duyurabilirler.”
Uluslararası siyaset uzmanı, bu durumda kimsenin o sözleşmede nelerden bahsedileceğiyle ilgilenmediğini düşünüyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Amirbekov’un “Zangezur Koridoru”na ilişkin açıklamasına değinen Ermenistan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Bu anlaşmaya rağmen, iletişim engellerinin kaldırılması konusu, Ermenistan’ın egemenlik, yargı yetkisi, karşılıklılık ve eşitliğe dayanan “Barış Kavşağı” programına da yansıyan barış ve ekonomik kalkınma vizyonunun önemli bir parçası olmaya devam ediyor”,- dedi.
Amirbekov, “Karşılıklı mutabakata vararak, bu maddeyi (iletişimin yeniden açılması) barış anlaşmasından çıkarmaya ve görüşmeyi daha sonraki bir aşamaya taşımaya karar verdik”,- demişti.
Bazı uzmanlara göre, Azerbaycan bu konularla Ermenistan’ın etrafına bir tür örümcek ağı örmektedir.
Bir anlaşma imzalandığında, benzer bir yaklaşım Ermenistan’a daha barışçıl ve istikrarlı bir varoluş sağlamayacak, aksine onun özgür ve engelsiz yaşam tarzına engel olabilecek, yani Ermenistan’ın mağlup ülke statüsünden çıkmasına izin vermeyecektir.
Bu nedenle örneğin Grigor Balasanyan, Ermenistan’ın şu anda daha sert bir tutum alması gerektiğine inanıyor.
“Bu noktalar olmadan, iletişim kanalları olmadan, Anayasa meselesini ve bizim için acı veren diğer noktaları ortadan kaldırmadan, Azerbaycan’la herhangi bir anlaşma imzalamayı reddedin, çünkü bu daha sonra aleyhimize kullanılacaktır.”
Ulusal Meclis’teki muhalefet grubunun üyesi Tigran Abrahamyan, Erivan ile Bakü arasında iletişim engellerinin kaldırılması konusunu barış anlaşması müzakerelerinden kaldırmak ve bunu daha sonraki bir aşamada görüşmek için yapılan anlaşmaya atıfta bulunarak, “Bu nokta Bakü için bir ‘koridor’a sahip olma fırsatı, Ermenistan için de yıllarca süren ablukayı kırma fırsatıdır ve bu elbette ki, her koşulda ‘koridor’ pahasına yapılmamalıdır”,- demektedir.
Ancak uzmanlara göre iletişimin yeniden başlatılması konusunun barış anlaşmasından çıkarılması ve belgenin imzalanmasının ardından görüşmeye bırakılması, Azerbaycan’ın “Zangezur Koridoru”nu yoluna koyma fikrinden vazgeçtiği anlamına gelmiyor.
Dolayısıyla uluslararası siyaset uzmanı Grigor Balasanyan’a göre, Azerbaycan’ın taleplerinden vazgeçtiğini kâğıt üzerinde kaydetmenin şimdi tam zamanı.
“Uluslararası durumu, İran’ın etrafındaki durumu ve tabii ki Shoigu’nun son ziyaretini hesaba katmalıyız.
Doğal olarak bunlar birbiriyle ilişkilidir.
Shoigu açıkça uyardı ve Aliyev de konuşmasında Bakü’nün Rusya ile ilişkilerinde Güney Kafkasya’da istikrar gördüğünü açıkça söyledi.
Rusya için önemli olan ve istikrarın sağlanmasını etkileyebilecek sorun nedir, tabii ki “Zangezur Koridoru”.
Dolayısıyla uluslararası uzmana göre Ermenistan, Anayasa ve “Zangezur Koridoru” ile ilgili konuların anlaşmanın dışında bırakılması konusunda ısrar etmeli ve bu temelde imzalamaya hazır olmalıdır.
Ermenistan’ın ısrar etmesi ve anlaşmada bunu düzeltmesi gerekiyor, aksi takdirde Balasanyan’a göre Azerbaycan’ın bakış açısı esasen bir tuzaktır.
