İnsan, hayallerini her yaşta gerçekleştirebilir. Türkiye’de Fransızcanın “elçisi” olmuş 85 yaşındaki Rita Şuşan Araks ile tanışırken, inanın, bunu daha anlıyorsunuz
Zira bu bakımlı ve hoş hanımefendi; ‘bir gün Ermenistan’a nihai olarak yerleşmek’ diye tercüme edebileceğimiz, kadim rüyasını, bu yaşta da olsa gerçekleştirebilmiş işte.
‘Sputnik Armenia’ muhabiri Laura Sargsyan’a konuşan Rita Şuşan Araks 1935 yılında Türkiye’de, bir Ermeni ailesinde dünyaya gelmiş.
İstanbullu bu hanım, 85 yılının 40’ını Fransızca öğretmeye adamış.
Dört ay önce, kendi ve 105 yaşındaki (iki kız kardeşin torunları), kuzeni, Nurhan Jozefovitch’in, ortak hayalini gerçekleştirip, Anavatan’a taşınmış; vatandaşlığa başvurmuşlar.
Rita: “Hep, sonuçta burada ölmeyi istiyordum, rahmetli eşim de öyle. Hayatımı Türkiye’de geçirdim. Biraz da Hayastan’da yaşamak istiyordum” diyor.
İstanbul’daki Notre Dame de Sion, Fransız lisesinden başarıyla mezun olduktan sonra, öğretmen olmaya hak kazanmış ve öğretim hayatına atılmış, Rita Şuşan Araks.
40 yıl boyunca, çok öğrencisi olmuş; hepsini hatırlıyor. Türkiye’de yüksek bürokrat olmuş, siyaset dünyasının çok tanınmışların, entelektüel, aydın, demokrat, işadamı ve nice tanınmış veya tanınmamış inanların çocukları öğrencisi olmuşlar.
Kendisi öğrencilerini ve öğrencileri de kendisini çok sevmişler.
Başarısının sırrı ise “asla cezalandırmamak” ilkesi olmuş olduğunun altını çiziyor.
Ailesi, soykırımı yakından tanımamış; İstanbul’da yaşamışlar hep, siyasetle doğrudan ilişkileri olmamış; toplum ve kamunun baskılarını doğrudan hissetmemişler ama tabii ki, dolaylı olarak, ırkçılığa varan, her tür ayırımcılığı, ziyadesiyle tatmışlar. Ama buna rağmen aynı toplumda, aynı aidiyete mensup ama başka insanlardan da, sevgi, saygı ve iyi niyeti de görmüş. Her türlüsünü tatmış anlayacağınız.
‘Hrant Dink, gözlerimizin önünde öldürüldü” diye diyor mesela. Rita ve eşi, Dr Zenop Hermon Araks, uzun yıllar, erime ve kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış birçok Anadolu Ermenisine gönüllü dersler vermiş ve İstanbul’a Ermeni okullarına gitmelerini sağlamışlar. ‘Bu konuda eşimin katkıları büyük, ben de kendisine yardımcı okldum’ diye de ekliyor sözlerine…
Ne yazık ki, Anavatan’a yaptığı bu son yolculuğunda artık eşi yok, rahmetli olmuş birkaç yıl önce. Rita ve eşi, ilk kez 1980’li yıllarda Ermenistan’a gelmişler, turist olarak; Ancak Sovyet Ermenistan’ın genel şartları, buraya taşınmalarına elverişli değilmiş.
Rira Şuşan Araks’a göre, eşi eğer sağ kalmış olsaydı, bugünün bağımsız ve özgür Ermenistan’ı görür ve çok mutlu olurdu’…
