AB misyonu bölgesel durumu zorlaştırmakla birlikte, Ermenistan-Azerbaycan gerilimini yatıştıracaktır
Uzmanlar, Ermenistan’da uzun vadeli bir AB sivil misyonunun konuşlandırılmasını aynı şekilde değerlendirmiyor.
Kararın hem olumlu hem de olumsuz yönleri olduğunu düşünüyorlar.
Bir yandan temas hattındaki gerilimi sakinleştirebilir, diğer yandan bölgedeki durumu ağırlaştırabilir.
Uzman Karen Hovhannisyan, “Radiolur” ile yaptığı görüşmede, Ermenistan’daki AB gözlemcilerinin, kurumun bölgedeki gözü kulağı olacağını belirterek, herhangi bir gerilim veya tecavüz durumunda AB’nin hangi tarafın saldırgan taraf olduğunu tam olarak bileceğini açıkladı.
Anlaşmanın, Bakü’de memnuniyetsizliğe neden olması, Hovhannisyan tarafından doğal kabul edilmektedir.
“Bakü’nün, misyonun konuşlandırılmasından hoşlanmayacağı açıktır.
Misyon açık raporlar yayınlamasa bile, gerçek tablo gözlemcilerin gönderildiği yapılara sunulan iç raporlarda ortaya çıkacaktır.
Bu Bakü’nün çıkarına değil.”
Karen Hovhannisyan’a göre, 100 üyeli AB misyonunun Ermenistan’da iki yıllığına konuşlandırılması, iki sorunu çözebilir.
Birincisi, Bakü için caydırıcı bir rolü olabilir, ancak AB gözlemcilerinin konuşlandırılması, Rus barış güçlerinin nezaretinde gerçekleştirildiği için, bölgedeki süper güçler arasındaki rekabeti de artırabilir.
“AB’nin sivil gözlem misyonuna umut bağlamak doğru değil, çünkü Azerbaycan’ın, askeri tırmanışa yol açabilecek bu tür provokasyonlara gitmesi ihtimal dışı değil.
Bu durumlarda hiçbir sivil açıklama, hiçbir rapor askeri tırmanışı engelleyemez.”
Uzman, genellikle bu tür durumlarda, Bakü için hiçbir önemi olmayan, etkisiz açıklamalar yapıldığını hatırlatmaktadır.
AB Dışişleri ve Güvenlik İşleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’e göre, Ermenistan topraklarındaki AB sivil misyonunda yüz kişinin bulunması, Güney Kafkasya’da önemli bir AB varlığı olduğuna dalalet etmektedir.
Siyaset bilimci Stepan Danielyan’a göre, Batı-Rusya, Batı-İran gerilimi koşullarında AB’nin varlığı bölgedeki oyunu zorlaştırıyor.
“AB’nin müdahil olması tüm bu durumu daha da karmaşık hale getiriyor.
Bir yandan bu çelişkiler üzerinde oynama fırsatı buluyoruz, diğer yandan tehlike yaratıyor, çünkü zor çözümlere yol açabilecek çözülemez sorunlar ortaya çıkıyor ve bu Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir savaş değil, küresel bir savaş olacaktır.”
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, AB gözlemcilerinin konuşlandırılması konusunu kullanarak Ermenistan’ı suçladı ve bunun “Ermenistan’ın üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmekten kaçınmak için bir bahane olduğunu”,- iddia etti.
Geçen hafta, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da AB gözlemcilerinin konuşlandırılmasının etkinliği konusundaki kafa karışıklığını dile getirerek, Bakü’nün AB misyonunun konuşlandırılmasına katılmadığını vurguladı.
“Resmi olarak sivil bir girişim, fakat gayri resmi olarak orada askeri uzman veya casus olabileceğini anlıyoruz.
Tarafların sayısının artması ve aralarında pek çok çelişki olması, durumun sakinleşmesine neden olabilir ki, bu bizim için faydalı, çünkü statüko korunur, fakat bir yandan da riskler içermektedir.”
Siyaset bilimciye göre, her halükârda, AB’nin Bakü’yü etkileme gücü var ve gerekirse gerilimi önleyebilir.
