Ermenistan ve Suudi Arabistan için yeni fırsatlar dönemi
Ermenistan ile Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkilerin kurulması yönünde atılan tarihi adımla bu hafta, iki devlet arasında ekonomik, sosyal ve stratejik işbirliğinin genişletilmesi için yeni bir fırsatlar döneminin başlangıcına işaret ediyor.
Bu olayın önemi ve olumlu etkisi Ermenistan için çok büyük olabilir.
Suudi Arabistan, Arap ve İslam dünyasında hatırı sayılır nüfuza sahip, etkili bir bölgesel güçtür.
Daha doğrusu, Ermenistan Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı, insan potansiyelinin ön plana çıkarıldığı ve devletin gelişimine yeni bir ivme kazandırıldığı bir geleceğin inşası için verimli ortaklar haline gelebilir.
Ermenistan açısından bu ilişkilerin gelişmesi dış politikasının çeşitlendirilmesinin ve aynı zamanda bu sürece verilen desteğin bir göstergesidir.
Ermenistan tek ortağa aşırı bağımlılık döneminden, diğer ülkelerle aktif ilişkiler kurmaya geçiş yapıyor.
Ermenistan, Suudi Arabistan’ın yanı sıra, son derece profesyonel ortaklık stratejileri, yurt dışında yatırım için önemli mali potansiyeli ve yurt içinde yenilikler geliştirmesine yardımcı olacak ortaklıklar kurmasıyla öne çıkan, kurumsallaşmış, modern bir ülkeyle karşı karşıya kalacak.
Bu, daha sonra ulaşılabilir, karşılıklı yarar sağlayan hedeflerin tanımlanmasına yardımcı olacak ortak değerlerin ve çıkarların ana hatlarını çizmek için iyi bir zamandır.
Ermenistan’ın, Suudi Arabistan’a sunduğu önerilerin haritasını çıkararak denge ve karşılıklılığı kaydetmesi önemli olacak.
Aynı zamanda Ermenistan’ın, Suudi Arabistan’a kalkınmasına destek olacak stratejik önerilerde bulunması gerekiyor.
Ermenistan ile Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkilerin kurulması genel olarak Güney Kafkasya açısından da önemli ve olumlu bir olaydır.
Suudi Arabistan’ın geniş kaynakları ve yükselen bir güç olma hırsı göz önüne alındığında, Krallık, bölgenin istikrarı ve sürdürülebilir kalkınmasında önemli bir rol oynayabilir.
Suudi Arabistan arabulucu bir rol oynayabilir ve gelecekteki çatışmaların önlenmesine yardımcı olabilir.
Ancak daha dolaylı bir yaklaşımla bile Suudi Arabistan, diplomatik nüfuzu ve tüm taraflarla olan ilişkilerinin yanı sıra, Ermenistan’ın ekonomik gelişiminin kilit alanlarına uzun vadeli yatırımlar yoluyla istikrara katkıda bulunabilir.
Suudi Arabistan’ın dış politikası, kendine has özellikleriyle öne çıkıyor.
Kendisini ekonomik refahın ve sürdürülebilir barışın hakemi olarak sunuyor.
Aynı zamanda kendisini, Rusya ile güçlü ilişkiler sürdürürken, ABD ile ilişkilerini de sürdürebilen, tarafsız bir ülke olarak konumlandırıyor.
Hatta Türkiye ve İran gibi eski bölgesel rakipleriyle bile işleyen diplomatik ilişkiler kurdu.
Çin’in arabuluculuğuyla Suudi Arabistan ve İran, İsrail ile Hamas arasındaki savaştan kısa bir süre önce diplomatik ilişkileri yeniden kurma konusunda anlaştılar.
Bu, Suudi Arabistan’a, çatışan blokların kutuplaşmasına maruz kalmadan, Güney Kafkasya’nın tüm ülkeleriyle eşit temelde işbirliği yapma fırsatı veriyor.
Çok taraflılık şu anda Suudi Arabistan’ın dış politikasının ana itici gücüdür.
Çeşitlendirme gündeminin bir parçası olarak Suudi Arabistan ile işbirliğinin yanı sıra Fransa, Mısır, Yunanistan ve Kıbrıs gibi ortaklarla da ilişkiler kurmak, Ermenistan’ın katılımını ve ortak projelerin başarısını güçlendirebilir.
Ayrıca, Arap ve İslam dünyasındaki lider rolünün yanı sıra BRICS, ŞİÖ, İİT ve diğer çok taraflı formatlara üyeliği göz önüne alındığında, Ermenistan’ın Suudi Arabistan ile artan ilişkileri, diğer devletlere olumlu bir sinyal gönderecek ve onları yapıcı olmaya teşvik edecektir.
Suudi Arabistan için Güney Kafkasya, Orta Doğu’nun tamamlayıcı bir parçasıdır.
Suudi Arabistan bölgesel olarak yapıcı bir güç olarak konumunu güçlendirirken, varlığını sürdürmesi ve Güney Kafkasya ülkeleriyle ilişkilerde diplomatik bir miras inşa etmesi onun için önemli olacaktır.
Üstelik toplumunun potansiyelini tam anlamıyla hayata geçirmeyi amaçlayan iç kalkınma sürecinde Suudi Arabistan, Ermenistan gibi bir dost bulabilir.
İki halk arasında yüzlerce yıllık derin bir kültürel bağ mirası var.
Özellikle Suriye ve Lübnan’dan gelen Ermeni göçmenler, modern krallığın inşasına katkıda bulunan kişiler olarak, Suudi Arabistan’da çok iyi bir üne sahipler.
Suudi Arabistan hem yurt içinde, hem de yurt dışında ekonomik büyümeyi artırabilecek temel yeniliklere yoğun yatırım yapıyor.
Bu hedefe yurt içinde ulaşmak için Suudi Arabistan, hızlı büyümeyi kolaylaştıracak imkân ve entelektüel sermayeyi kendine çekmek istiyor.
Karşılaştığı zorluklara rağmen Ermenistan, Suudi Arabistan’ın teknolojiden kültüre kadar kilit alanlardaki büyümesini artırabilecek çözümler bulmuş ve geliştirmiştir.
Suudi Arabistan’ın ortak ülkelerle etkileşiminin ana yönü, ekonominin stratejik açıdan önemli sektörlerine yapılan uzun vadeli yatırımlardır.
Ermenistan makul hedefli ortak yatırım fırsatlarını seçmek için ciddi araştırmalar yapmalıdır.
Bu durum özellikle Suudi Arabistan’ın büyük ilgisini çeken tarım, yapay zekâ, yenilenebilir enerji ve yüksek teknoloji alanlarında geçerli.
Suudi Arabistan’ın büyük ölçekli, uzun vadeli sermaye yatırımı sağlama imkânı göz önüne alındığında, ikili projeler, Ermenistan üzerinde dönüştürücü bir etki yaratacak altyapı ve ekonomik kalkınma yatırımlarını içerebilir.
Hükümet öncülüğündeki görüşmelerin yanı sıra, sivil toplum girişimleri, kamu diplomasisinin geliştirilmesine ve Ermenistan ile Suudi Arabistan’ın önde gelen kuruluşları arasında somut stratejik işbirliğinin kurulmasına büyük katkı sağlayabilir.
Ermenistan, özel sektörün, sosyal girişimciliğin, teknoloji ve yatırım geliştirmenin, tarımın ve diğer alanların en iyi temsilcilerini, Ermenistan ile Suudi Arabistan arasında etkili ve karşılıklı yarar sağlayan girişimleri keşfetmek üzere çekmek için önemli bir fırsata sahiptir.
Bu işbirliği alanı, Suudi Arabistan’da hâlihazırda uygulanmakta olan ve krallıktaki yeni kurulan merkezler ve üniversitelerde yoğunlaşan çeşitli bilimsel girişimlere katılabilecek Ermenistan’daki akademik enstitüleri, bilimsel platformları ve teknik araştırmacıları da kapsayabilir.
Turizm ve ticari ilişkilerin gelişme potansiyeli var ve Suudi Arabistan tarımsal ihracat için potansiyel bir pazar haline gelebilir.
Ermenistan için bu aynı zamanda diasporasını harekete geçirme fırsatıdır.
Sayıca az olmasına rağmen, Ermeni diasporası, özellikle teknoloji sektöründe, küresel bağlantıları ve temsili nedeniyle çok daha fazla ağırlığa sahiptir.
Ermeni diasporasındaki önemli bağlantılar, Suudi Arabistan’ın kendi büyüme motivasyonunu inşa etmek için aradığı iş ve inovasyon potansiyelini çekebilir.
Kültür alanında Suudi Arabistan, müzik sanatını geliştiren, konserler ve müzikal diyalog için altyapı oluşturan önemli bir yatırımcıdır.
Orta Doğu’daki Ermeni toplumunun kültürel değerler yaratma tarihi göz önüne alındığında, Ermeni sanatçıların, eğitim kurumlarının ve yaratıcıların kültürel değerlerin yaratılmasına dâhil olması, Suudi Arabistan için bu mirasın doğal bir devamıdır.
Bu, iki devletin kültürel diplomasinin önemli hedeflerine ulaşmasını sağlayacak ve halklar arası bağların güçlendirilmesine hizmet edecektir.
Ermenistan ile Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkilerin kurulması Güney Kafkasya’nın kalkınma gidişatını olumlu yönde değiştirebilir.
Bu fırsat, Ermenistan ve Suudi Arabistan’ın birbirlerinden öğrenebilecekleri ve birbirleri hakkında daha fazla şey öğrenebilecekleri bir andır.
İşbirliği ve karşılıklılığa dayalı bir ortaklığın kurulabilmesi için her iki ülkenin de bu anı iyi değerlendirip, birbirleriyle samimi ve cömert bir şekilde paylaşmaları gerekiyor.
