BDT ülkeleri ve enerji konularında Avrupalı uzman Alexander Rar, NEWS.am’e verdiği yaptığı demeçte, AB’nin Ermenistan’daki politikasına atıfta bulunarak, “AB, Çin projesine veya Çin fikrine birçok açıdan (siyasi, ekonomik) karşı çıkacak olan kendi “İpek Yolu” projesini yaratmak istiyor.” ifade etti.
Avrupa Komisyonu’nun dış ilişkiler ve güvenlik politikasından sorumlu temsilcisi Bay Raar, Peter Stano, Rus “İzvestia” gazetesine, Ermenistan’ın Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusunda bulunabileceğini söyledi. Bu açıklamayı Avrupa Parlamentosu’nun AB ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin derinleştirilmesine ilişkin kararı kabul etmesinden birkaç gün sonra yaptı. Bu son gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ermenistan birkaç yıl önce AB ile Ortaklık Anlaşmasını imzaladı ancak son yıllarda AB üyeliği için potansiyel bir aday olarak değerlendirilmiyor. Ermenistan’ın Rusya Federasyonu ile askeri birlikten uzaklaşmaya başlamasından ve özellikle Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana bu durum değişiyor veya değişti. AB, Rusya’yı Kafkasya, Orta Asya ve Sovyet sonrası bölgede tecrit etme çabalarını iki katına çıkardı.
AB, Rusya’nın komşusu olan bu ülkeyle benzersiz bir ortaklık oluşturmak için ve önümüzdeki birkaç yıl içinde Ermenistan’ın yanı sıra diğer ülkeleri de kapsayacak şekilde genişlemeye devam etmek için Ermenistan’la çok yakın çalışmakla gerçekten ilgileniyor gibi görünüyor.
Peki sizce sonuçları neler?
Bunun sonuçlarının Kafkasya’da gerilimin derinleşmesi olmasından korkuyorum, çünkü örneğin Azerbaycan gibi bir ülke AB ile ilişkilendirilmeyecektir. Bakü ile Brüksel arasında da büyük bir gerilimin olduğunu görüyoruz. Ayrıca beğensek de beğenmesek de Rusya hâlâ Kafkasya bölgesinin kilit oyuncularından biri. Üstelik AB üyesi olmayan ancak Güney Kafkasya’da da dış politika ve güvenlik gündemi olan ve göz ardı edilemeyecek Türkiye’yi de unutmamak gerekiyor. Bu aynı zamanda Türkiye ile Brüksel arasında gerginliğe de yol açabilir.
Ayrıca AB stratejisinin iki taraflı olduğunu da biliyoruz. Bir yandan, daha önce de söylediğim gibi, AB, Rusya’yı Sovyet sonrası bölgede izole etmek istiyor. Öte yandan AB, Sovyet sonrası bölgeyi temsil eden Ermenistan gibi ülkelerde liberal değerlerin ve demokrasinin yaygınlaştırılmasıyla oldukça ilgileniyor. Ancak o kadar da gizli olmayan gizli bir gündem de var. Bunun Çin’in “İpek Yolu” stratejisini etkisiz hale getirmeye yönelik bir girişim olduğunu söyleyebilirim. AB, Çin projesine veya Çin fikrine birçok açıdan (siyasi, ekonomik) karşı çıkacak olan kendi “İpek Yolu” projesini yaratmak istiyor.
Bugün Bakü’de Brüksel ile Ermenistan arasındaki işbirliği olumlu karşılanıyor, Bakü yetkilileri AB’nin en azından Ermenistan’daki tüm fikirleri, tüm demokratik ve ekonomik gelişmeleri tam olarak destekleyeceğini düşünüyor. Ve Ermenistan liderliği şimdiden umutlarını, büyük umutlarını Rusya’ya değil, Brüksel’le ortaklığa bağlamış durumda. Bu nedenle Kafkasya’nın siyasi arenasındaki değişimler sonucunda ortaya çıkabilecek sorunların ve çatışmaların ciddi şekilde analiz edilmesi gerektiğini düşünüyorum.
